Veldur fyrningarleiðin auknu brottkasti?

Meginástæður brottkasts við íslandsstrendur er skortur á  aflaheimildum og kvótaleiga.

Í gegn um tíðina hef ég frekar leitast við að starfa hjá stórum og öflugum útgerðum, vegna þess að þar hef ég tryggari afkomu. Þess vegna þarf ég ekki að taka þátt í brottkasti, við getum hirt allan afla sem kemur um borð.

Því miður skal það játast, að ég hef tekið þátt í brottkasti, en það eru hátt í tuttugu ár síðan, þannig að botið er fyrnt og óhætt að játa það nú.

Það háttaði þannig til, að útgerðin sem ég var hjá var lítil og hafði yfir litlum aflaheimildum að ráða, það þurfti að leigja kvóta. Þess vegna vildi útgerðin henda verðminni fiski fyrir borð, annars hefðu veiðarnar ekki borgað sig.

Ef að fyrningaleiðin verður að veruleika, þá eykst brottkastið umtalsvert, það er staðreynd, hvort sem mönnum líkar það betur eða ver. Menn fara að koma með stærsta fiskinn að landi og henda þeim smærri í hafið, eða einfaldlega að hætta útgerð, því enginn nennir að reka fyrirtæki og hafa af því lítinn eða engan hagnað.

Hagspekingurinn Þórólfur Matthíasson vildi að hvert kíló af þorski yrði leigt á hundrað og sjötíu krónur, það myndi redda þjóðarbúskapnum.

Frystitogari fær að meðaltali 320. krónur fyrir kíló af þorski þannig að miðað við 170. króna leigu, þá fær útgerðin 157 krónur í sinn hlut. Það þarf ekki reiknimeistari til að sjá, að frystitogari ber sig ekki með þessum tekjum. Önnur skip fá talsvert lægra verð fyrir aflann.

Menn geta reiknað sig fram og til baka, en niðurstaðan verður alltaf sú sama, brottkastið eykst hvort sem mönnum líkar betur eða ver, ef fyrningaleiðin verður farin og menn þurfa að leigja aflaheimildir.

Ekki nema einhverjir hugsjónamenn gefi sig fram og séu tilbúnir til gjaldeyrisöflunar án þess að græða ágætlega á því.

 

Athugasemdir

[Þorsteinn Siglaugsson, 19.1.2011 kl. 11:30]

Blessaður Jón. Eitt sem ég velti fyrir mér í þessu: Ef meira hefst upp úr veiðunum með því að henda smáfiski og við göngum út frá því að allir reyni að hámarka það sem þeir hafa út úr veiðunum, hlýtur þá ekki hvatinn til brottkasts að vera sá sami hvort sem um leigukvóta er að ræða eða ekki?

[Jóhann Elíasson, 19.1.2011 kl. 12:01]

Ég fæ þetta dæmi ekki til að ganga upp.  Þó svo að ég sé alfarið á móti "fyrningarleiðinni" þá get ég ekki með nokkru móti séð hvernig hún á að verða þess valdandi að brottkast aukist.  Þegar ég var til sjós, sem er orðið nokkuð langt síðan, þá var það alþekkt að á frystitogurum var bæði hent smáfiski og stórum fiski, þ.e.a.s vélarnar voru stilltar fyrir ákveðið stærðarbil af fiski og sá fiskur sem ekki féll innan þessara marka fór út um "lensportið".  Er þetta svona enn í dag????

[Jón Ríkharðsson, 19.1.2011 kl. 12:11]

Blessaður Sigurlaugur.

Þetta er athyglisverður punktur hjá þe´r og ég skal leitast við að svara þessu eins heiðarlega og ég get.

Á þeim þrjátíu árum sem ég hef verið til sjós hefur hugsunarháttur manna breyst mjög mikið.

Ég man þá tíð þegar menn hentu smáfiski og verðlitlum tegundum hugsunarlaust í hafið, það nefndi enginn að þetta væri neitt rangt.

Núna erum við t.a.m. að hirða lifur úr þorski fyrir lítið verð. Þótt við höfum ekkert út úr þessu launalega séð, þá hirðum við hana samviskusamlega. Fyrir einhverjum árum síðan hefðu menn hirt eitthvað til málamynda og hent hinu.

Af mörgum ástæðum hefur hugarfar fólks breyst gagnvart umhverfismálum og nýtingu á sjávarfangi. Í þetta skipti sem við hentum fiskinum, fyrir tuttugu árum, þá þótti okkur þetta öllum ansi blóðugt, við vorum að framfylgja fyrirmælum.

Við hendum engum fiski í hafið vegna þess að við erum meðvitaðri um umgengni við auðlindina en við vorum og vegna þess að það borgar sig ekki í dag.

Ef menn þurfa að borga fyrir heimildir ofan á annan rekstrarkostnað, þá skapast leiðinda ástand. Menn neyðast þá annað hvort til að henda verðminni fiski til að hægt sé að reka skipin, fækka skipum umtalsvert með tilheyrandi atvinnuleysi fyrir sjómenn eða hreinlega hætta í útgerð og hver verður þá til þess að afla gjaldeyristekna fyrir sjávarfang?

[Jón Ríkharðsson, 19.1.2011 kl. 12:14]

Til að koma í veg fyrir misskilning, varðandi í sjöundu línu í svari mínu til Þorsteins, að ég á við okkur sem erum hjá stærri útgerðum, vitanlega þekkist brottkast víða nú um stundir.

[Jón Ríkharðsson, 19.1.2011 kl. 12:17]

Jú Jóhann, það er misjafnt verð fyrir fisk, það fer eftir stærðinni á honum eins og þú veist.

Ef menn þurfa að fara að borga fyrir veiðiheimildir þá er hætt við að menn freistist til að koma með verðmætasta fiskinn að landi.

Ég vísa þarna til reynslu minnar og annarra af því að vera á skipum sem þurfa að leigja heimildir, þar þekkist brottkastið aðallega.

[Jón Ríkharðsson, 19.1.2011 kl. 12:18]

Þú talaðir um frystitogara Jóhann, þeir eru orðnir mjög samviskusamir hef ég heyrt varðandi það að hirða fisk, stóri fiskurinn er handflakaður við mismikla hrifningu margra, því það er fjandans streð.

[Jóhann Elíasson, 19.1.2011 kl. 13:16]

Þakka þér greinagóð og skilmerkileg svör, sem betur fer hefur þetta breyst mikið síðan ég var á þessu.