Jón Ragnar Ríkharðsson

Sjálfstæðisflokkurinn hefur verið í sárum síðan 1994 vegna þess að borgin - hans helsta vígi alla tíð tapaðist þá. Í aldarfjórðung tæpan hafa sjálfstæðismenn tapað  í nánast öllum kosningum fyrir utan 2006 - en fáir eru stoltir af því kjörtímabili sem var öllum flokkum í borginni til háborinnar skammar.

Árið 2014 hlaut Sjálfstæðisflokkurinn verstu kosningaúrslit í borginni sem þekkst hafa í langri og að mestu leiti farsælli sögu hans í borgarstjórn. Fáir eru eins vel meðvitaðir um hörmungarsögu Sjálfstæðisflokksins í borginni síðustu ár en við sem erum virk í grasrótarstarfinu. Þess vegna m.a. var ákveðið að prufa nýja leið sem aldrei hafði áður verið reynd og hún skilaði af sér öflugum lista sem óhætt er að binda miklar vonir við.

Í efstu sætum er fólk sem hefur ekki atvinnu af pólitík heldur mikinn áhuga á að láta gott af sér leiða. Þau eru öll meðvituð um að hefðbundin pólitík virkar ekki lengur - við þurfum ný og fersk vinnubrögð í stjórnmálin byggð á farsælum grunni sjálfstæðisstefnunnar. En það er sú stefna sem hefur reynst borginni best eins og sagan sýnir.

Allir á listanum eru meðvitaðir um að Sjálfstæðisflokkurinn er á skilorði - náist góður árangur í vor. Kjósendur hafa ekkert umburðarlyndi gagnvart sjálfstæðismönnum í borginni og það mun halda þeim við efnið.

Af hverju á fólk að kjósa flokk sem fáir treysta og honum hefur mistekist að sanna sig árum saman í borginni? Góð spurning sem auðvelt er að svara. Eyþór Arnalds sýndi raunverulegan árangur í Árborg - það geta allir kynnt sér. Hann hefur áralanga reynslu af stjórnun stórra fyrirtækja og það er góður kostur. Borgarstjórinn er framkvæmdastjóri stærsta fyrirtækis landsins og eitt af þeim mikilvægustu. Hann mun hafa sér til ráðgjafar Kjartan Magnússon sem státar af mikilli þekkingu á málefnum borgarinnar og langri pólitískri reynslu þar.

Flestir á listanum eru ósköp venjulegt fólk sem býr í Reykjavík og þekkir stjórnmálin með sama hætti og hinn almenni kjósandi - ásamt einstaklingum með mikla pólitíska reynslu.

Sterkustu rökin eru að sjálfsögðu þau - að allir á lista sjálfstæðismanna í borginni eru meðvitaðir um eina mikilvæga staðreynd.

Ef þau standa sig ekki á næsta kjörtímabili er Sjálfstæðisflokkurinn endanlega búinn að vera í borginni, því netið gleymir engu.

Þess vegna er ekki vit í öðru en gefa sjálfstæðismönnum eitt tækifæri - þeir vita að ekkert annað gefst ef þau standa sig ekki vel.

Jón Baldvin Hannibalsson, Þorvaldur Gylfason og Steingrímur J. Sigfússon hafa allir hagrætt staðreyndum með því að tala um goðsagnir.

Jón Baldvin og Þorvaldur hafa báðir nefnt "goðsögnina um Ólaf Thors" og vilja þar með gera lítið úr Sjálfstæðisflokknum og Ólafi Thors.

Á Jóni Baldvin og Þorvaldi má skilja að Ólafur Thors hafi ekki haft góða þekkingu á efnahagsmálum. En þeim hefur hvorki tekist að búa til sannfærandi flokk, til lengdar né unnið afrek í efnahagsmálum. Það gerði hinsvegar Ólafur Thors og Sjálfstæðisflokkurinn.

Þeir þekktu heldur aldrei Ólaf Thors, en faðir Þorvaldar þekkti hann nokkuð vel og sagði eftirfarandi um manninn sem félagarnir reyna að rakka niður; "Það tók mig ekki langan tíma að átta mig á því, hversu glöggur Ólafur Thors var á tölur og hversu fljótur hann var að átta sig á efnahagsvandamálum og rökum á því sviði, sem ýmsir töldu nánast sérfræði."

Steingrímur J. Sigfússon segist í bókinni; "Frá hruni og heim" að honum hafi tekist að afsanna goðsögn, sem segir að hægri menn sýni betri hagstjórn.

Varla hefur Þórunn Klemensdóttir, sem er ótengd Sjálfstæðisflokknum og þjóðhagfræðingur að mennt, viljað rannsaka hagstjórn á Íslandi í rúm fimmtíu ár, til að búa til goðsögn?

Niðurstöður rannsóknar Þórunnar segir að meðaltalsverðbólga í tíð hægri stjórna hafi verið 11.2% og hækkun ríkisútgjalda 3.3%. Á þessu sama tímabili (1945-1998) var meðaltalsverðbólga í tíð vinstri stjórna 24.5% og hækkun ríkisútgjalda 11.2%.

Og hverjir eru svo að búa til goðsagnir?

Teknókratar nota Exel-skjöl og talnafræði til að rökstyðja sitt mál, á meðan hugsjónafólk berst fyrir hugmyndafræði og boðar breytingar.

Teknókratar allra flokka fæla fólk frá kjörstað, enda engin ástæða til að mæta þegar allir vilja það sama.

Hugmyndafræðileg átök tilheyra fortíðinni, að mestu leiti. Stjórnmálamenn allra flokka leitast við að hnusa vilja kjósenda og miða sinn málflutning að mestu við stemminguna hverju sinni.

Þetta er afleit þróun sem skapar almennan doða í samfélaginu.

Sjálfstæðismenn eiga að berjast með oddi og egg fyrir framgangi sjálfstæðisstefnunnar. Enda er hún eina stefnan sem dugað hefur íslensku þjóðinni til þessa og ólíklegt að betri stefna verði fundin upp í bráð.

Þess vegna á Sjálfstæðisflokkurinn að berjast fyrir lágum sköttum. Það er vitað að nauðsynlegt er að mæta tekjutapi ríkissjóðs, en slíkt á ekki að stöðva fólk í hugsjónabaráttu.

Lágir skattar eru réttlætismál, hið opinbera þarf þá að laga sig að minnkandi tekjustreymi, væntanlega tímabundið. Líklegt er að lægri skattar skili meiru í kassann til lengri tíma litið.

Og þegar tekjurnar aukast á alls ekki að stækka báknið eða auka fjármagn til stofnanna. Það er ekkert slæmt að eiga digra sjóði, kreppan árið 2008 er örugglega ekki sú síðasta.

Sjálfstæðismenn eiga að tendra bálið sem logar í hjörtum hvers manns sem þráir það heitast af öllu, að hver og einn eigi möguleika á að blómstra á eigin forsendum.

Fái eldurinn að loga skært, er ómögulegt að finna sálarfrið uns óheilbirgðri samkeppni á markaði verður útrýmt með öllu.

Það er ekki hægt að horfa upp á þá hörmung að einkaaðilar séu í samkeppni við ríkið. Hugsjónaríkur eldhugi, með sjálfstæðisstefnuna ritaða stórum stöfum í hjartastað, getur ekki horft upp á milljarða fara í ríkisrekinn fjölmiðil, á sama tíma og hann er í samkeppni við einkarekna miðla.

Og hver einasta heilbrigð sál þjáist með öllum þeim sem þjást. Þess vegna þarf að leita allra leiða til að efla heilbrigðiskerfið.

Auðvelda þarf einstaklingum að stofna fyrirtæki. Það er sárt að horfa upp á flókið skrifræði og mikinn kostnað, sem fylgir því að hefja rekstur. Stjórnvöld eiga að fagna öllum sem vilja standa á eigin fótum og skaffa öðrum vinnu.

"Eign fyrir alla" er gamalt slagorð Sjálfstæðisflokksins. Við megum aldrei gleyma því að Sjálfstæðisflokkurinn er eina stjórnmálaaflið sem vill að allir séu eignamenn. Í því er mesta frelsið fólgið.

Allar ákvarðanir byggðar á hugsjónum fela í sér áhættu, en því ber að fagna. Og hugsanlega leiða þær til mistaka, þá lærum við af þeim.

En ótti við mistök og áhættufælni eru verstu óvinir allra stjórnmálamanna.

Stjórnmálamenn eiga að velja embættismenn sem geta framkvæmt þeirra hugsjónir í stað þess að láta embættismenn hræða sig með Exel-skjölum og tölfræði.

Á tímum Hallgríms Péturssonar og öldum eftir dauða hans, höfðu þursar vit á að þegja. Enda gerði Hallgrímur ráð fyrir því; "þursinn heimskur þegja hlýtur, sem þrjóskast við að læra".

Þursarnir tefja vitræna umræðu m.a. með því að fullyrða ýmsa þvælu um orsakir hrunsins. Það þarf ekki að lesa mikið til að sannfærast um ástand heimsmála fyrir hrun Og þeir sem trúa því, að stjórnmálaflokkar á Íslandi séu sekir um hrun á fjármálamörkuðum, eru líklega heimskari en þursarnir á tímum Hallgríms Péturssonar. Þeir slepptu amk. að búa til kenningar um mál sem kröfðust þekkingar.

Máli sínu til stuðnings vitna þeir í orð fyrrum varaformanns Sjálfstæðisflokksins, þar sem hún hvatti þá sem vöruðu við, til endurmenntunar. Þeir nota enn þessi rök, þótt varaformaðurinn hafi beðist afsökunar á þessum ummælum fyrir fjórum árum síðan.

"Heimskur er heimaalinn hundur" þursarnir vita ekki að heimskan var alheimsvandamál fyrir hrun. Niall Fergusson, sagnfræðingur sem rannsakað hefur fjármálasagnfræði árum saman segir frá fundi í Lynford Cay á Bahamaeyjum í nóvembermánuði árið 2006. Þar hélt hann fyrirlestur og sagði m.a. að "ekki þyrfti mikið til að valda afgerandi samdrætti á lausafénu, sem streymdi um fjármálamarkaði um allan heim og að við þyrftum að varast að reikna með því að góðærið stæði um alla eilífð".

Hann var kallaður hrakspámaður og sagt í gríni að best væri að sýna Mary Poppins á næsta fundi og sleppa gestafyrirlesurum.

Það var enginn sjálfstæðismaður á þessum fundi svo vitað sé, amk. enginn talsmaður flokksins eða úr forystunni.

Svo vilja þursar umbætur og telja bestu leiðina vera að umbylta kerfinu frá a-ö. Þeir trúa því m.ö.o. að það sé leiðin til að hefta græðgina og bæta samfélagið.

Kerfið er svipað og í öðrum vestrænum ríkjum, það virkar ágætlega en þarf vissulega að bæta og vera í stöðugri endurskoðun. En þrískipting ríkisvalds og almenn stjórnskipan er viðunandi og hefur dugað ágætlega.

Svo halda þeir að kerfið eða stjórnmálaflokkar hafi skapað kunningjasamfélagið og telja með því að umbylta öllu sé engin klíkuskapur lengur til.

Kunningjasamfélagið er aldagamalt og varð til á meðan allir flokkar á Íslandi voru fjarlæg framtíð. Til að koma í veg fyrir það, þurfum við að fjölga fólki, sennilega um einhverjar milljónir.

Fámennið og nánd milli fólks, það er upphaf og orsök kunningjasamfélagsins. Flestir hjálpa sínum nánustu vinum, svo ekki sé talað um ættingja. Og það er snúið að breyta þessu svo vel sé.

Á þá enginn möguleika sem tengist stjórnmálamönnum, til frama hjá hinu opinbera? Er það réttlátt?

Það breytir enginn til góðs með byltingum. Franska byltingin var svo hryllileg að sjálfum Napóleon blöskraði blóðbaðið, þykir hann tæpast  í hópi mestu friðarsinna sögunnar. Afleiðingar hennar urðu þær, að fjöldi fólks missti líf, fyrir það eitt að þóknast ekki eða vekja grunsemdir um eitthvað vafasamt hjá einum af foringjum byltingarinnar.

Og þrátt fyrir byltinguna í Frakklandi, þá telst landið ekki til fyrirmyndar, varðandi "frelsi, jafnrétti og bræðralag". Heldur ósköp venjulegt vestrænt ríki, þar sem þekkjast mútur og spilling.

Það breytir enginn með reiði að leiðarljósi, heldur með staðfestu og réttlæti að vopni. Lífið er langhlaup og sígandi lukka er best.

Abraham Lincoln var vitur maður, þeir eru ekki algengir í hópi stjórnmálamanna. Hann var réttlátur og vildi bæta suðurríkjamönnum afnám þrælahaldsins. Hann vissi að þeir gerðu það sem lögin buðu og þekkti þann skaða sem afnám þrælahalds myndi valda. En Lincoln, eins og allir rétthugsandi menn, vissi að þrælahald var og er rangt. Sem betur fer þekkist það ekki hjá siðuðum þjóðum.

Hann gat hinsvegar skilið öll sjónarmið, því hann var vitur bæði og réttlátur maður.

Þursarnir breyta engu til góðs, þeir gera bara usla.

Með samstilltu átaki og einlægri leit, að sönnu réttlæti öllum til handa,  verða hugsanlega breytingar til góðs. En það verður mikil vinna sem tekur langan tíma.

Friður til góðra verka skapast þegar þursarnir gera það sama og á tímum Hallgríms Péturssonar.

Þegja.

Pólitískar hugsjónir vakna um leið og fólk óttast um eigin hag, mannskepnan er svo sjálfhverf í eðlinu.

Öll árin fyrir hrun vorum við pollróleg, enda höfðum við það nokkuð gott. Næg atvinna og gott aðgengi að fjármagni.

En ekkert þjóðfélag er fullkomið, fátækt þekktist á meðan peningarnir streymdu til landsins. Flestum var hinsvegar sama, þ.e.a.s. þeir sem þekktu engan fátækan eða voru ekki í vandræðum sjálfir. Og það voru mjög fáir blankir á þessum tíma, tók því ekki að berjast fyrir þá.

Um leið og ástandið breyttist fylltust allir eldheitum hugsjónum og vildu berjast fyrir bættu samfélagi. Líklegt er að hugsjónin dofni um leið og ástandið í efnahagsmálum batnar.

Þetta er slæmt, því pólitísk gerjun er nauðsynleg á öllum tímum og við megum aldrei hætta að berjast fyrir betra samfélagi og viðhalda því sem er gott. 

Segja má að íslendingar séu ekkert mjög pólitískir að eðlisfari, við hinsvegar hugsum um velferð fyrir okkar nánasta umhverfi. Og að sjálfsögðu, meðvituð um samstöðuna, berjumst við fyrir bættum hag allra í okkar stöðu, um leið og nauðsyn ber til.

Við þurfum að viðhalda eldinum sem brennur í hjörtum okkar og gæta þess að hann slokkni aldrei. Ræða saman á málefnalegum nótum og finna í sameiningu þá leið sem hentar best. Og þeirri vinnu líkur aldrei.

Um leið og takmarkinu er náð, þurfum við að tendra kyndla komandi kynslóða og fræða þær um nauðsyn þess að láta eldinn aldrei slokkna.

Ef það er ekki gert verða góðærin okkar verstu óvinir á þroskabrautinni.